Czytając tę książkę, poznamy zastosowanie terapii schematów w pracy z dziećmi, młodzieżą oraz ich opiekunami. Jest to połączenie teorii i praktycznych zasad pracy psychoterapeutycznej. Ogromna pomoc dla terapeutów oraz osób pracujących z dziećmi, rodzicami, jak również dla samych rodziców.
Czym jest terapia schematów?
Jest to innowacyjne podejście terapeutyczne opracowane przez Jeffreya E. Younga i jego współpracowników. Integruje elementy terapii poznawczo-behawioralnej, teorii przywiązania, Gestalt, relacji z obiektem, konstruktywizmu oraz terapii psychoanalitycznej.
Aby dowiedzieć się więcej, polecam przeczytać: Terapia schematów
Różne etapy rozwoju dziecka
Autorzy: Christof Loose, Peter Graaf, Gerhard Zarbock zajęli się szczegółowo zagadnieniami dotyczącymi niemowląt i małych dzieci, dzieci w wieku przedszkolnym, dzieci w wieku szkolnym, nastolatków, młodych dorosłych. Duża część książki poświęcona jest również pracy z rodzicami pacjenta w ramach terapii schematów.
Poniżej przedstawiam spis treści (kliknij zdjęcia, aby je powiększyć), który pozwala zorientować się, jak bogata w treści jest to pozycja.
Dużo psychoedukacji, jak również praktyki (budowanie relacji terapeutycznej, techniki terapeutyczne: praca z historiami, wykorzystanie obrazków, rysunków, kukiełek, praca z trybami, budowanie „wewnętrznego domu”, praca wyobrażeniowa, karty przypominające).
Dlaczego dziecku potrzebny jest czasem terapeuta?
Jak działa psychika dziecka? Dlaczego zachęca się rodziców, aby inaczej spojrzeli na swoje pociechy? Po co to wszystko? Mówi się, że dziecko nie jest w stanie samo regulować swoich emocji. Potrzebuje obecności osoby dorosłej. W dużej mierze to ona i jej reakcje decydują o tym, jak mały człowiek „postanowi” sobie poradzić – czy będzie to „radzenie sobie” (np. krzyk, złość, problemy z nauką, problemy z zachowaniem, ucieczka przed „pustką”, wycofanie, unikanie, smutek, itp.) określane przeze mnie radzeniem sobie w cudzysłowie, czy „zdrowe” radzenie sobie (wyjaśnienie sytuacji, uznanie krzywdy, zdjęcie odpowiedzialności z dziecka za emocje i zachowania dorosłego, poczucie bezpieczeństwa, przewidywalność, ulga, skutkujące regulacją emocji).
Czy umiemy odpowiednio reagować na siebie?
Z perspektywy terapii schematów dziecko, sygnalizując swoje potrzeby, uaktywnia u rodziców dysfunkcyjne schematy związane z niezaspokojonymi potrzebami i doświadczeniami z dzieciństwa samych rodziców. W konsekwencji zamiast zdrowej rodzicielskiej odpowiedzi na potrzeby dziecka, maluch dostaje reakcję na uruchomiony schemat rodzica. Emocje dziecka, jego zachowanie, okoliczności, w których to wszystko ma miejsce, stają się wyzwalaczami tego, co w dorosłym i tak od dawna już jest – nie reaguje on na dziecko, ale na siebie, na swój wewnętrzny stan.
Ponadto matka może też pomylić sygnał płynący od dziecka z własnymi dziecięcymi potrzebami („Moje dziecko płacze, bo czuje się samotne”). (…) Tym samym matka przestaje być w stanie właściwie i zgodnie z oczekiwaniami dziecka odczytywać jego sygnały. Jej tryb Zdrowego Dorosłego zostaje wyłączony. Dlatego leczenie w duchu terapii schematów skupia się między innymi na rozdzieleniu matczynych i dziecięcych potrzeb, tak aby matka miała świadomość, że dziecko aktywuje u niej jej dysfunkcyjne schematy i tryby.
Ch. Loose, P. Graaf, G. Zarbock
Potrzeby ukryte za objawami
Jeśli zdarzy się, że rodzic rzeczywiście reaguje na swoje wewnętrzne potrzeby, a nie na potrzeby zgłaszane przez dziecko, co w takim razie dzieje się z potrzebami i emocjami tego dziecka? Musi przecież jakoś sobie z nimi poradzić. Samo.
I tu zwykle pojawiają się objawy, np. złość, agresja, złośliwość dziecka, problemy z zachowaniem albo wręcz przeciwnie – smutek, wycofanie, reakcje somatyczne itp. Jeśli terapeuta będzie prowadził terapię zbyt powierzchownie, być może złagodzi jedynie objawy, które zawsze jednak mogą się ponownie nasilić, ponieważ głębsze przyczyny nie zostały odkryte. Co gorsza, ukryte pod powierzchnią potrzeby, które dziecko jest zmuszone zaspokajać samodzielnie oraz konieczność radzenia sobie z nieprzystającymi do sytuacji reakcjami dorosłych, mogą sprzyjać powstawaniu u niego schematów (np. Opuszczenie/Niestabilność Więzi, Deprywacji Emocjonalnej, Wadliwości).
Jeśli owe potrzeby nie zostają rozpoznane i dziecko nie uzyska odpowiedniego wsparcia ważnych osób, to taka frustracja może przeszkodzić w wykonywaniu nowych zadań rozwojowych. Jeżeli podobne doświadczenie się powtarza (np. powierzchowne leczenie występujących później objawów ADHD bez zwrócenia wystarczającej uwagi na potrzeby dziecka), schematy się rozrastają i częstokroć ulegają utrwaleniu, co ostatecznie może prowadzić do zaburzeń psychicznych (np. depresji) (ibidem).
Pomocne może się okazać dopiero oddziaływanie terapeutyczne (praca z dzieckiem, praca z rodzicem).
Konkurs
„Terapia schematów dzieci i młodzieży” jest oczywiście do wygrania w konkursie. Osoby zainteresowane proszę o udzielenie odpowiedzi (w komentarzu pod wpisem lub pod postem na fanpage’u MalinowejTv) na pytanie: Po czym poznać, że relacja rodzice-dziecko jest zdrowa, rozwinięta, prawidłowa, korzystna dla obu stron?
Jak zwykle zaznaczam, że nie chodzi o „prawidłową” odpowiedź, ale o Twój punkt widzenia, dzielenie się doświadczeniami, własnymi spostrzeżeniami. Zapraszam serdecznie!
Mile widziane udostępnienie wpisu na Facebooku lub w innych mediach społecznościowych.
Konkurs trwa od 29.05.2017 do 05.06.2017 do godziny 23:59. Wygrywa jedna osoba.
Wyniki zostaną podane w ciągu 3 dni od zakończenia konkursu na fanpage’u MalinowejTv i na blogu pod tym artykułem.
Wyniki
Dziękuję za niesamowite komentarze! Wszystkie! Książkę otrzymuje Agnieszka, która podkreśliła różnice między dorosłymi i dziećmi w sposobie odbierania świata. Nawet jeśli chcemy dla swojego dziecka dobrze, to nie znaczy, że nasze zachowanie będzie mu służyło. Ono może czuć inaczej. Może potrzebować inaczej. I w to też należy zrozumieć, uszanować.
Gratuluję i proszę o kontakt marzena@malinowa.tv, aby podać dane do wysyłki – imię, nazwisko, adres i numer telefonu dla kuriera.
