Sama miłość to za mało. Związek potrzebuje złości

17 sierpnia 2012

by Marzena Lipka- Mucińska

Podobno nie ma dobrego związku bez złości. Co w takim razie daje nam wyrażenie złości? W jaki sposób niedopuszczanie do głosu złości zagraża związkowi? I skoro nie dusić jej w sobie, to co robić?

Nie chodzi o rzucanie w siebie talerzami. Wiemy, że trudno jest tworzyć związek parom, które nie potrafią dać sobie czułości, ciepła, bliskości, ale też niezwykle trudno o szczęście w ich relacji, jeśli nie umieją okazać złości.

O większą dawkę miłości potrafimy zabiegać. Marzymy, żeby kochać i być kochanymi. Ale któż z nas myśli sobie: Potrzebuję wyzwolić z siebie gniew. Albo jeszcze lepiej: Potrzebuję złości, aby ratować nasz związek. No kto?

Doświadczamy przecież uczuć o różnym zabarwieniu. Gdyby istniały same pozytywne, życie byłoby proste, ale mamy też te mniej przyjemne i trzeba się do nich jakoś ustosunkować. Na pewno nie na zasadzie: „Jedna strona zawsze musi ustąpić” albo „W porządku, udam, że tego nie było. Dla dobra związku”. Dla jakiego dobra?

Nie tylko złość, ale nawet nienawiść nie jest ani chorobą, ani zaburzeniem. To podstawowy biologiczny mechanizm adaptacyjny, niezbędny, aby stawiać czoło przeciwnościom, zagrożeniom i frustracji. Krótko mówiąc pomaga nam utrzymać się przy zdrowych zmysłach i wystrzegać się chorób wewnętrznych.

„Nienawiść wykorzystywana w samoobronie stanowi uczucie konstruktywne, jest podstawową dostępną człowiekowi reakcją. Patologiczna staje się wyłącznie wtedy, gdy stapia się z nie zaspokojonymi dziecięcymi potrzebami, a destrukcyjna jest wówczas, gdy zostaje przełożona na język czynów” (1993, Jane G. Goldberg).

Pamiętaj, że hamując swoją reakcję nie zablokujesz złości, ona „odłoży się” w Twoim ciele i da o sobie znać w bliższej lub dalszej przyszłości między innymi w postaci objawów somatycznych, napięć lub chorób.

Spójrz na korzyści – komunikując jasno swoje uczucia, zbliżasz się do rozwiązania. Na przykład, jeśli Twój partner nie chce zgodzić się na coś, co zostało już między Wami zaplanowane, a Ty komunikujesz w tej sytuacji złość czy rozczarowanie, to sprzyjasz rozwiązaniu sytuacji. Gdybyś „podkładała się” mówiąc: „Tak, rozumiem, masz rację. OK, skoro tak chcesz, niech tak będzie”, wykazujesz brak asertywności. W konsekwencji niestety szkodzisz związkowi. Dlaczego? Ponieważ nie wykazujesz troski o siebie, tłumisz emocję, okazując „zrozumienie”, a w ten sposób ani sobie nie ulżysz, ani jemu nie pomożesz kochać i cenić Ciebie. Poza tym, jeśli partner ma satysfakcję, że ustąpiłaś i znów „wyszło na jego”, to niech ma też świadomość, że im więcej w Tobie nieodreagowanej złości, tym mniej dla niego miłości. Nie ma się z czego cieszyć. Tak już jest…

Często unikamy wyrażania złości, bo nie chcemy się narazić. Zależy nam na bliskości partnera, rodzica, ważnej dla nas osoby. Przemilczamy. Wiem, znów ciężko w to uwierzyć, ale ujawnianie słusznej złością pomaga, a przemilczanie jej (zwłaszcza jeśli jest coś na rzeczy) może tylko zagrozić wspomnianym relacjom.

Ci, którzy tłumią frustrację, sami na siebie zastawiają pułapkę, ponieważ spychając emocje ze świadomości, w końcu w ogóle tracą możliwość ich wyrażenia. Nawet, gdyby w pewnym momencie chcieli to zrobić, trudno im będzie. A zablokowane uczucia nie mają magicznych zdolności samoistnego ulotnienia się (jakby ich nigdy nie było), gromadzą się, a ich intensywność wzrasta.

„Ci z nas, którzy sami sobie zakazują nienawiści przekonają się, że i tak nie pozbyli się tego uczucia, ale za to zyskało ono siłę destrukcyjną. Nienawiść zmienia kierunek i z osoby ukochanej przenosi się na nas samych. Jest to podstawowy mechanizm narcystycznej obrony, wykorzystywany do niszczenia siebie samych i naszych związków uczuciowych” (ibidem).

Dopiero kiedy uświadomimy sobie własną złość, możemy starać się przestać niszczyć miłość. W przeciwieństwie do tego, co czuliśmy w dzieciństwie, okazuje się, że nie jest ona bronią (nikogo nią „nie zabijemy”, ani „nie zniszczymy” ukochanej osoby), a wściekłość możemy rozładować – głównie za pomocą słów (świadomie), ale też snów i fantazji (nieświadomie).

Niektórzy z nas obawiają się, że wyrażenie złości oddali partnera. Przestraszy się biedak/biedaczka, jeszcze odbierze sytuację roszczeniowo albo uzna to za naszą słabość (np. złościsz się, bo jesteś zazdrosna itp. albo nie potrafisz nad sobą panować) i co wtedy? Co będzie? Może ucieknie?

Jeśli po zakomunikowaniu słusznej złości, druga osoba reaguje ucieczką, wycofaniem, może to i przykre, ale musisz wiedzieć, że po Twojej stronie wszystko jest w porządku – postępujesz prawidłowo – tak jak „zdrowy” człowiek mówisz o swoim odczuciu – jestem na ciebie zły/zła. Czy on/ona umie się do tego odnieść? To już zupełnie inna bajka.

Spieszę uspokoić – zazwyczaj w opisywanych wyżej sytuacjach dochodzi jednak do konfrontacji zamiast ucieczki. Warto wykładać kawę na ławę. Właściwie nie ma innej lepszej opcji. Ze złością jest jak z kichaniem – lepiej nie powstrzymywać ;)