Atrakcyjna i seksowna kobieta, ale z trudną osobowością – osobowością histrioniczną. Jak wytrzymać z nią w związku? Jak zachowywać się względem niej w pracy? W jaki sposób unikać konfliktów i utrzymywać w miarę dobre relacje? Co zrobić, aby nie wyczerpała Cię psychicznie, ani nie pozbawiła wszystkich sił? Oczywiście tak samo może zachowywać się również mężczyzna, choć częściej cechy te przypisuje się jednak kobietom.
Osoby histrioniczne odurzają sobą, rzucają czar, hipnotyzują. To prawie niemożliwe, aby będąc w ich towarzystwie, nie ulec ich wpływowi. Początkowo wzajemne relacje są niezwykle przyjemne. Z czasem przeradzają się w roszczeniowe, trudne, a nawet bolesne.
W artykule „Związek z seksowną kobietą rzadko się udaje” (przeczytaj koniecznie) opisałam ten typ osobowości. Dziś natomiast wyjaśnię, jak zrozumieć osobę histrioniczną, a jednocześnie nauczyć się bronić przed jej wpływem.
Po co? Po pierwsze, zwykle zależy nam, aby pozostać z nią w dobrych relacjach (czasem jesteśmy do tego zmuszeni, zwłaszcza gdy histrionikiem jest np. szef, współpracownik, członek rodziny czy partner), a po drugie, aby poprzez kontakt z histrionikiem, nie zepsuć relacji z pozostałymi osobami z otoczenia.
Nie pozwól owinąć się wokół palca
Ponieważ osoba histrioniczna nieświadomie gra, musisz napisać dla siebie taką „rolę”, która pozwoli Ci zachować bezpieczny dystans. Zwykle jest to rola całkiem prosta. Podstawa to znać histrionika lepiej niż on zna siebie, co wcale nie jest takie trudne, bo tak naprawdę sam mało o sobie wie.
Dziewięć wskazówek, które pomagają funkcjonować na co dzień z osobą histrioniczną
1. Sprawiaj wrażenie kogoś, kto nie nadaje się na członka widowni
Sprawdza się to głównie w pracy, ale też wśród znajomych, na przyjęciu itp. Udajemy wówczas osobę totalnie nudną, trzymamy się na dystans i prowadzimy wyłącznie rozmowy dotyczące spraw zawodowych. Osoby histrioniczne uwielbiają skracać dystans. Nawet jeśli znamy się krótko, mogą traktować nas jak bliskich znajomych. Będą relacjonować osobiste fakty ze swojego życia, zwierzać się z zaufaniem. Nierzadko wciągają nas też w firmowe plotki. Nie daj Boże okazać zainteresowanie którąkolwiek z tych spraw.
Kiedy histrionik woła swoim zachowaniem „zauważ mnie”, my wręcz przeciwnie – robimy wszystko, aby być niegodnymi uwagi. Choć wiem, że bywa to niełatwe, bo przecież każdy ze swojej strony też stara się być osobą lubianą w swoim otoczeniu i pozytywnie odbieraną.
W życiu prywatnym zwracaj uwagę na fakty i nie ulegaj szantażom emocjonalnym.
2. Nie wierz w każde wypowiedziane słowo. Sprawdzaj wiarygodność informacji
Histrionicy uwielbiają dzielić się emocjami i wrażeniami, rzadko faktami. Opowiadają barwnie i interesująco, chętnie też plotkują. Ich opowieści są dramatyczne i przekonujące, ale tylko niekiedy prawdziwe. Jeśli więc chcesz poznać prawdę w danym temacie, lepiej zapytać o zdanie kogoś innego. Histrionikowi nie można w tej sprawie ufać. Nie wierz zwłaszcza słowom, które wypowiada w emocjach.
3. Bądź przeciwieństwem histrionika
Oczy otwarte, usta zamknięte. W jego obecnością pozostań osobą raczej nudną, przewidywalną, planującą, konsekwentną. Musisz znać swoje oczekiwania. Mów, czego chcesz. Niech będzie jasne, co czujesz i pragniesz. Nie daj wciągnąć się w gierki. Okazuj szczere emocje, również zdenerwowanie.
4. Oczekuj odpowiedzialności za czyny, nie za słowa
Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś konkretnego, pytaj o szczegóły – co, gdzie, kiedy? U histrionika słowa nie idą w parze z działaniami. Snuje plany, wyolbrzymia, przejaskrawia, niewiele robiąc.
5. Panuj nad sytuacją
Histrionik uwielbia wykorzystywać emocjonalnie, dlatego Twoim zadaniem jest unikać sytuacji, kiedy byłoby to możliwe. Chyba że chcesz, aby przygnębił Cię albo doprowadził do gniewu.
Niestety kiedy zechcesz wyjaśnić histrionikowi jego zachowania, nie przyjmie tego do wiadomości. Sam szczerze nie widzi własnych motywacji i nie zdaje sobie sprawy z wewnętrznych problemów. Nie potrafi o nich mówić, nie uświadamia sobie również swoich uczuć. Naprawdę lepiej darować sobie „ratowanie” go czy „naprawianie”.
6. Postępuj jak z dzieckiem
Mów, jakich zachowań oczekujesz. Ponieważ osoby te chcą być oceniane jako doskonałe, bardziej nagradzaj uwagą ich dobre zachowania niż złe. Stawiaj granicę i trzymaj się jej. Nie zmniejszaj oczekiwań, nie zwalniaj z obowiązków bez względu na tłumaczenia i usprawiedliwienia.
Pamiętaj, że histrionik chce sprawiać przyjemność, gdyż oczekuje, że będziesz się odwzajemniać. Dobrze, gdyby dokładnie wiedział, na czym Ci naprawdę zależy. Lepiej, aby sam nie musiał zgadywać, dlatego mów jasno, czego chcesz. Dawaj konkretne i zrozumiałe instrukcje.
Unikaj karania. W przeciwnym razie ma więcej powodów, aby bać się albo na Tobie odgrywać. Wzbudzanie poczucia winy również nie wpływa dobrze.
To wszystko nie jest łatwe. Histrionik wysysa energię. „Jest w stanie dać dwugodzinne przedstawienie, żeby wykręcić się od pięciominutowego zadania” (A.J. Bernstein).
7. Stosuj dużo pochwał
Potrzeba aprobaty jest tu sto razy większa niż u przeciętnego człowieka. „Słodzenie” nawet za najmniejsze osiągnięcia działa. Krytyki w ogóle nie weźmie pod uwagę. Raczej stwierdzi, że to Ty masz problem, skoro coś Ci nie odpowiada.
8. Ignoruj wybuchy złości i łzy
Wybuchy emocji histrionikowi sprawiają wręcz przyjemność, więc powód zawsze się znajdzie. Podobnie z płaczem – potrafi nim doskonale manipulować. Nie możesz więc pozwolić, aby łzy stały się głównym tematem. Kontynuuj rozmowę bez skupiania się na nich.
9. Pilnuj własnych granic
Najpierw będzie Twoim przyjacielem albo super pracownikiem. Uzna, że tylko Tobie może się zwierzać. Ale kiedy już poświęcisz mu uwagę, stale będzie potrzebował więcej i więcej zaangażowania z Twojej strony.
To nie manipulacja, ale rozsądne postępowanie
Wskazówki te mogą na pierwszy rzut oka wyglądać jak zaproszenie do wejścia na ścieżkę manipulacji w kontaktach z osobą histrioniczną. Tak naprawdę chodzi o coś zupełnie innego – o zrozumienie jej osobowości, uświadomienie sobie, dlaczego zachowuje się w sposób, który ostatecznie przynosi jej więcej szkody niż pożytku, uchwycenie jej „niedoskonałości” i umiejętność reagowania w sposób nieprowokujący do wchodzenia w niezdrowe relacje.
Po co się starać? Nie lepiej zignorować albo odejść?
Krótko mówiąc – czy warto wkładać tyle wysiłku w ten niełatwy kontakt? Ktoś już kiedyś pisał, że nie wszystko, co warto się opłaca i nie wszystko, co się opłaca warto. Relacje z histrionikiem bywają porównywane do stąpania po kruchym lodzie. Ale czasem lepsze to niż wspólnie tonąć.
Otaczają Cię różni ludzie – również tacy, którzy zostali Tobie w jakimś sensie przypisani (rodzina, współpracownicy). Innych wybierasz świadomie, a mimo to są wśród nich osoby o niełatwej osobowości. Niektórych z nich darzysz nawet uczuciem, kochasz (partner/partnerka). I musisz (albo najzwyczajniej w świecie chcesz) utrzymywać z nimi dobre kontakty, po prostu szczęśliwie żyć.
Z doświadczeń wielu osób wynika, że z histrionikami to wręcz niemożliwe. Ale Ci, którzy zainteresowali się ich osobowością i włożyli wysiłek, aby zrozumieć jej naturę, podkreślają – prawie niemożliwe :) Bo jednak jakoś się udaje.
PS Kolejne wpisy z cyklu „osobowość histrioniczna” będą o przyczynach oraz o tym, jak sam histrionik może sobie pomóc. Choć decyduje się na to niestety dopiero, gdy dociera do niego, że jest skrajnie nieszczęśliwy, że niektóre sprawy w jego życiu wracają jak bumerang i nigdy nie ulegają poprawie.
